Schaapskooi Hoge Hexel

Rond 1800 werd op het “erve Berends” in Hoge Heksel een met strodak gedekt “skoapn’skot” gebouwd. Op de verdiepte bodem van deze schaapskooi werden afgestoken heideplaggen met de mest van de schapen vermengd. De heideplaggen deden  dienst als een soort stro. Na de winter werden hiermee de rond het erf liggende akkers op de essen vruchtbaar gehouden.
Tot 1923 bezat het erve Berends 120 schapen die destijds over de lagergelegen heidevelden graasden. Na de komst van de kunstmest, zag je ook geen schapen meer op de heide grazen en had de schaapskooi als potstal zijn functie verloren. Rond 1980 werden de gronden rondom Hoge Hexel verkaveld waarmee ook de boerderijfunctie van het voormalig “erve Berends” werd beëindigd. Om het culturele erfgoed zo goed mogelijk te behouden werd de schaapskooi op de lijst van Monumenten geplaatst. Desondanks raakte de schaapskooi in de loop der jaren steeds verder in verval.

Door een aantal enthousiaste Hexelaarders werd de  Stichting “Cultureel Erfgoed Hoge Hexel” opgericht en zijn de plannen tot behoud en exploitatie van de schaapskooi opgezet. Dankzij vele subsidieverleners kon het onroerend goed worden aangekocht en werd de schaapskooi in 2005 volledig herbouwd.

Naast het herstel als Rijksmonument is de schaapskooi ingericht als onbemand VVV-informatiepunt.  Het achterste deel blijft voor de schapen die onlosmakelijk met de schaapskooi verbonden blijven en hierin hun onderdak houden. De schaapskooi is als multifunctionele ruimte voorzien van de nodige sanitaire voorzieningen (toilet en keukenblok), geïsoleerde vloer, verwarming etc.

Voor de fietsende toerist kan vanuit de Schaapskooi het bewegwijzerde “Rondje Daarle” met een lengte van ca. 30 km. worden gevolgd. Ook  ligt de Schaapskooi tussen de knooppunten 38 en 41 van het “Fiets-route-netwerk” van Overijssel.

Vanuit de Schaapskooi start de in 2010 aangelegde wandelroute “Ommetje Hoge Hexel”. Dit Ommetje heeft een lengte van 5 km  en is aangesloten op het Landelijk Wandelnetwerk dat door de Regio Twente wordt onderhouden.

Naast de Schaapskooi is in 2011 een TOP (Toeristisch-Opstap-Punt) geplaatst waarmee de wandelende en fietsende toerist wordt aangetrokken om vanuit Hoge Hexel de landschappelijke schoonheid van deze omgeving te ontdekken.